De amandel is een steenvrucht, die het zaad is van de vrucht van de amandelboom (Prunus dulcis) en komt oorspronkelijk uit Azië. Tegenwoordig kom je de amandel voornamelijk in Californië (80%), maar ook in Spanje en Italië komt hij voor. Vooral Spanje heeft een grote productie van zoete amandelen; met name de Jordan- en Valencia-amandelen komen daarvandaan. Amandelen worden verwerkt in voedingsmiddelen en cosmetica.
Rozenfamilie
De amandel behoort tot de rozenfamilie en wordt daarom ook wel ‘De koningin van de rozenfamilie’ genoemd. Andere vruchten zijn de perzik en de abrikoos. De amandelboom is te herkennen aan zijn sierlijke vorm. De bloem van de amandelboom bevat een grote hoeveelheid nectar en trekt daardoor veel insecten aan. Met name bijen komen op deze boom af en zorgen daardoor voor de bestuiving (naast de eigen zelf bestuiving). De boom bloeit in het voorjaar. De amandelen worden in augustus geoogst.
Soort amandelen
Er zijn twee soorten amandelen, namelijk de zoete en de bittere variant. Bittere amandelen zijn korter en breder dan zoete amandelen en bevatten circa 2-3% van het giftige blauwzuur (glycoside amygdaline). Zoete amandelen bevatten vrijwel geen amygdaline. Kortom alleen de zoete amandel is goed voor de consumptie.
Consumptie
Zoete amandelen kunnen daarom zo gegeten worden en worden als decoratie gebruikt. Amandelspijs, noga of marsepein wordt er mee gemaakt. Maar er wordt ook amandelolie of amandelmelk van gemaakt. Deze melk is licht verteerbaar en dient als vervanging van koemelk. Vroeger gebruikte koks van de adel voegden amandelen toe aan het eten zodat de zware vleesgerechten gemakkelijker konden worden verteerd. Daarom werd de amandel onder meer veel gebruikt bij de behandeling van welvaartsziekten.
Amandelen en gezondheid
Amandelen bevatten ongeveer 90% onverzadigde vetzuren, vitamine E en veel antioxidanten. Vitamine E houdt de huid, zenuwen, spieren, rode bloedcellen en het hart gezond. Het helpt samen met de anti-oxidanten om hart- en vaatziekten te voorkomen. Daarnaast hebben amandelen een hoog gehalte aan de mineralen calcium, ijzer, fosfor, kalium, magnesium, zink, koper, mangaan, selenium en chroom. Amandelen zijn bijzonder geneeskrachtig en heel geschikt voor mensen met de meest uiteenlopende gezondheidsklachten.Amandelen bevatten weinig verzadigd vet en veel van de gezonde onverzadigde vetten. Kortom: amandelen kunnen niet ontbreken in het voedingspatroon van de gezondheidsfreak. Ze kunnen gegeten worden als gezonde snack of vermengd met verse groenten en fruit. Maar je kunt er ook amandelmelk of een amandelsmoothie van maken
Dagelijks amandelen toevoegen aan je voedingspatroon verhoogt je ‘goede’ cholesterol, oftewel je HDL-cholesterol en vermindert je ‘slechte’ cholesterol (LDL-cholesterol). Amandelen hebben niet alleen een positief effect op de cholesterol, maar ook op de bloeddruk. Ze zijn rijk aan kalium en bevatten weinig natrium. Beide spelen een rol bij het reguleren van de bloeddruk.
Diabetes
Uit onderzoek van wetenschapper Michelle Wien blijkt dat amandelen ook beschermen tegen diabetes. Voor haar onderzoek werden 65 proefpersonen met prediabetes of verminderde glucosetolerantie 16 weken lang op een dieet gezet waarbij 20 procent van de dagelijkse inname van calorieën uit amandelen bestond. Na deze periode bleek de glucose-intolerantie afgenomen.
Vezelrijk
Daarnaast zijn amandelen rijk aan vezels. Er zijn aanwijzingen dat vezelrijke voeding beschermt tegen slokdarmkanker en darmkanker. Meer wetenschappelijk onderzoek is nodig om een duidelijk verband aan te kunnen tonen. Wel is duidelijk dat vezels spijsverteringsklachten en problemen met de stoelgang, zoals bijvoorbeeld obstipatie, kunnen voorkomen. Dus eet ook amandelen met mate en varieer dit met andere ingrediënten, zoals vruchten waarbij deze noten goed passen. Belangrijk is te weten dat de amandel net zoals andere noten door hun vezels een langer verzadigd gevoel afgeven en mede daarom zeer goed in diverse diëten passen.
Glutenvrij en babyvoeding
Een groot voordeel is dat je amandelen kunt verwerken tot amandelmeel (door het malen wordt de opneembaarheid verhoogt). Dit meel is rijk aan magnesium en daardoor geschikt voor sporters die een hogere magnesiumbehoefte hebben. Amandelmeel is licht verteerbaar. De eerdere genoemde amandelmelk is een goede vervanger voor moedermelk (als om een of andere de baby de moedermelk niet meer kan krijgen).
Namelijk het amandeleiwit wordt veel beter door de baby opgenomen dan koemelkeiwit en voor mensen die lactose intolerantie hebben een zeer goed alternatief. Ook is amandelmelk een uitstekende vervanging voor bekritiseerde sojamelk. En door de amandelen kan het bijdrage tot genezing van dauwworm, maag- en darmstoornissen. Zowel amandelmeel als amandelmelk is glutenvrij en daarom uitstekend op te nemen in een glutenvrij- of cholesterolarm dieet.
Voedingsstoffen
De voedingsstoffen voor 100 gram amandelen zijn:
Energetische waarde |
2728 kJ |
Energetische waarde |
659 kcal |
Eiwit |
21,7 gram |
Selenium |
2 ug |
Water |
5,6 gram |
Zink |
3,1 mg |
Natruim |
5 mg |
Koolhydraten |
14 gram |
Kalium |
622 mg |
Vitamine B1 |
0,11 mg |
Calcium |
283 mg |
Vitamine B2 |
0,70 mg |
Fosfor |
625 mg |
Vitamine B6 |
0,06 mg |
IJzer |
3,3 mg |
Vitamine E |
21,8 mg |
Magnesium |
305 mg |
Vet |
55,8 gram |
Jodium |
2,5 ug |
Verzadigd vet |
3,7 gram |
Koper |
0,65 mg |
Linolzuur |
14,4 gram |
info o.a.: wikipedia / nevo